09 Mayıs 2025 Cuma
Ülkemizin önemli tarım ve hayvancılık merkezlerinden biri olan Aydın’da, hayvancılık sektöründe yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri, Aydın Ticaret Borsası’nın ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıda ele alındı.
Kurum müdürleri, oda ve borsa başkanları, ziraat odası başkanları, birlik başkanları, sektör temsilcileri ve borsa üyelerinin katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda, yerli üretimden ithalata, finansmana erişimden istihdam sorunlarına, kırsal kalkınmadan sürdürülebilirliğe kadar birçok önemli konu masaya yatırıldı.
Fevzi Çondur: “Aydın, Hayvancılıkta Türkiye’nin Önde Gelen İllerinden”
Toplantının açılış konuşmasını yapan ve moderatörlüğünü üstlenen Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, hayvancılık sektörünün stratejik önemine vurgu yaptı. Çondur, “Ülkemizin ekonomik kalkınması, sosyal refah düzeyinin artırılması ve gıda güvenliğinin sağlanması açısından hayvancılık sektörü büyük bir öneme sahiptir. Bu toplantı ile sektörün temel meselelerini kapsamlı şekilde ele almayı hedefliyoruz,” dedi.
Hayvancılık sektöründeki rakamsal verilere değinen Çondur, “İlimizde 509 bin 423 sığır bulunmakta, bunların büyük kısmı kültür ve melez ırklardan oluşmaktadır. Aydın, kültür ırkı sığır varlığı açısından Türkiye’de 4., büyükbaş hayvan varlığı açısından ise 8. sırada yer almaktadır. İlçelere bakıldığında, büyükbaş hayvancılıkta Çine %23 ile ilk sırada, Efeler %14 ile ikinci, Söke ise %9’luk pay ile üçüncü sıradadır. Küçükbaş hayvancılıkta ise Efeler %14, Karacasu %12, Kuyucak %10 oranında paya sahiptir. Son 5 yılda Türkiye genelinde büyükbaş hayvan varlığı %6,5 azalırken, Aydın’da %14 artmıştır. Küçükbaşta Türkiye genelinde %1’lik bir artış olurken, Aydın’da %12 oranında bir artış kaydedilmiştir. Ancak artan nüfus ve tüketim karşısında bu artışlar yetersiz kalmaktadır” dedi.
Et Üretimi ve İşlem Verileri
Ülkemizdeki et üretimi verilerine değinen Çondur, “2023 yılında Türkiye’de kırmızı et üretimi 2 milyon 384 bin ton olup, bunun %70’i büyükbaş hayvancılıktan sağlanmıştır. Aydın Ticaret Borsası’nda 2023’te 2 milyon 589 bin 801 kg dana karkas eti işlem görürken, bu miktar 2024’te 2 milyon 704 bin 601 kg’a çıkmıştır. İşlem miktarında %4,43 lük artış yaşanmış, işlem hacmi 902 milyon TL’ye ulaşmış ve bu da birim fiyatlarda ciddi artışı göstermektedir.”
Yem maliyetlerinin sektörün en büyük sorunlarından biri olduğunu ifade eden Çondur, “Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin verilerine göre yem gideri, hayvan alımı dışı maliyetler içerisinde %60’lık payla ilk sıradadır. Bu durum, birçok üreticiyi hayvancılığı bırakmaya ya da hayvan sayısını azaltmaya zorluyor” dedi.
Süt Üretimi ve Anaç Hayvan Sorununun sektörü olumsuz etkilediğini belirten Çondur, “2024 yılı itibariyle Aydın’da toplam inek sütü üretimi 635 bin 184 ton olup, bir önceki yıla göre %1,04 artmıştır. Ancak uzun süre maliyetlerin altında seyreden süt fiyatları nedeniyle üreticiler anaç hayvanlarını kesime göndermek zorunda kalmaktadır. Bu durum hem süt üretimini hem de yavru hayvan sayısını olumsuz etkileyerek sektörü dışa bağımlı hale getirmektedir” dedi.
Nitelikli İş Gücü Eksikliği
Hayvancılığın bir diğer sorunu ise nitelikli iş gücüne erişimdir. Kırsaldaki genç nüfusun sektörden uzaklaşması, çiftliklerde kalifiye eleman eksikliğine neden olduğunu ifade eden Çondur, bu durumun üretim kalitesi ile sürdürülebilirliği tehdit ettiğini ve bu nedenle tarım ve hayvancılıkta mesleki eğitim ve istihdam teşviklerinin artırılması büyük önem taşıdığını belirtti.
İbrahim Altıntaş: “Projelerle Sürdürülebilirliği Hedefliyoruz”
Projelerle Destekleme Faaliyetleri
Aydın İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Altıntaş, İl Müdürlüğü olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’nın liderliğinde başlattıkları projelere değinen Altıntaş,“İl Müdürlüğümüz, altı ilçe müdürlüğümüz ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği ortaklığında, Dişi Sperma Kullanımı ile Sığır İşletmelerinin Sürdürülebilirliklerinin Sağlanması Projesi 2022’den bu yana devam etmektedir. Bu projede amaç, ari işletmelerde üstün nitelikli damızlık dişi hayvan üretimi ve kaliteli süt üretiminin artırılmasıdır” dedi.
Altıntaş,”“2023’te ‘Küçük Aile İşletmelerimizde Süt Sağım Hijyeni Eğitimi Projesi’ kapsamında yaklaşık 520 işletmeye hijyen seti dağıtımı yapılmış, 1.000 işletmeye ise sağım hijyeni eğitimi verilmiştir. Ayrıca Buzağılar Aşılansın Sağlıklı Yaşasın Projesi’ ile eğitim faaliyetleri ve aşı uygulamalarıyla buzağı ölümlerinin azaltılması hedeflenmiştir. Bu kapsamda temin edilen 47.170 doz aşının 44.743 dozu gebeliğin son iki ayında olan hayvanlara uygulanmıştır “dedi. “Projelerin yanı sıra, hayvan sağlığını korumaya yönelik aşılama ve kontrol programlarımızı da sürdürüyoruz,” diyen Altıntaş, bu çalışmaların sektörün sürdürülebilirliğine büyük katkı sağladığını ifade etti.
Açılış konuşmalarının ardından, Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur’un moderatörlüğünde gerçekleştirilen soru-cevap bölümünde, Aydın Tarım ve Orman İl Müdürlüğü İl Müdür Yardımcısı Dr. Hamit Eray Yeşilçayır, Sağlığı ve Yetiştiriciliği Şube Müdürü Ahmet Gezmen ile TKDK Aydın İl Koordinatörlüğü Proje Başvuru Birim Amiri ve Veteriner Hekim İbrahim Öztürk, sektör temsilcilerinden iletilen soru ve talepleri yanıtladı.